Điện gió Việt Nam bứt phá mạnh mẽ cùng cơ hội nội địa hóa

Điện gió Việt Nam đang phát triển vượt bậc, trở thành thị trường năng động hàng đầu khu vực, nhưng đi kèm với đó là “nỗi đau” về năng lực công nghệ và kinh nghiệm cho các doanh nghiệp nội địa. Sự phụ thuộc vào đối tác quốc tế có thể hạn chế tiềm năng tự chủ và đẩy cao chi phí. Bài viết này sẽ phân tích các giải pháp trọng tâm nhằm tăng cường nội địa hóa và đẩy mạnh hợp tác quốc tế, mở ra cánh cửa vàng giúp doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng ngành năng lượng xanh, đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải khí nhà kính.

Dẫn đầu Đông Nam Á về công suất lắp đặt điện gió

Trong bối cảnh toàn cầu đang tích cực chuyển dịch sang các nguồn năng lượng tái tạo, điện gió Việt Nam nổi lên như một điểm sáng, trở thành thị trường sôi động bậc nhất khu vực châu Á – Thái Bình Dương và hiện đang dẫn đầu Đông Nam Á về lĩnh vực này. Sự phát triển vượt bậc của `ngành điện gió` tại Việt Nam được thể hiện rõ qua tốc độ tăng trưởng công suất ấn tượng, đạt 70% tính từ năm 2020.

Cụ thể, vào cuối năm 2020, `Việt Nam` đã đạt mức 600 MW, vươn lên vị trí thứ hai trong số các quốc gia `ASEAN` về `công suất lắp đặt điện gió`. Đến cuối tháng 10/2021, `công suất điện gió` lắp đặt mới tại `Việt Nam` đã chạm mốc 3,98 GW và dự kiến sẽ vượt 4 GW vào cuối năm. Những con số này khẳng định vị thế dẫn đầu Đông Nam Á của `Việt Nam` về `công suất lắp đặt điện gió`, đồng thời dự báo quốc gia sẽ nằm trong top 10 toàn cầu và xếp thứ hai khu vực châu Á – Thái Bình Dương về `công suất lắp đặt mới`.

Điện gió không chỉ mang lại lợi ích kinh tế – xã hội – môi trường mà còn đóng vai trò then chốt trong việc giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới một tương lai bền vững. Chính vì vậy, `điện gió` được xác định là một trong những trụ cột quan trọng của hệ thống năng lượng `Việt Nam` trong quá trình chuyển dịch năng lượng.

Minh chứng cho định hướng này, dự thảo Quy hoạch Điện VIII (Phương án điều hành tháng 11/2021) do `Bộ Công Thương` công bố đã điều chỉnh tăng đáng kể `công suất điện gió` trên bờ và ngoài khơi. Theo đó, `công suất điện gió` trên bờ đến năm 2030 dự kiến đạt 17.338 MW (tăng 1.258 MW), và `điện gió` ngoài khơi đạt 4.000 MW (tăng 1.000 MW). Tầm nhìn xa hơn, kịch bản về `công suất điện gió ngoài khơi` được đưa ra là 10 GW vào năm 2035, 23 GW vào năm 2040 và đạt 36 GW vào năm 2045.

Kết hợp với cam kết mạnh mẽ của `Việt Nam` tại Hội nghị COP26 về `mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0` vào năm 2050 (tham khảo thêm Hành trình tới Net Zero), các chuyên gia nhận định một làn sóng đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng gió tại Việt Nam đang hình thành. Triển vọng rộng mở này không chỉ thúc đẩy `ngành điện gió` phát triển mà còn mở ra cơ hội phát triển điện gió tại Việt Nam đáng kể cho các doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi cung ứng điện gió và cung cấp các dịch vụ chuyên nghiệp, đẩy mạnh nội địa hóa ngành điện gió.

Một trang trại điện gió đang vận hành tại Việt Nam, góp phần vào mục tiêu năng lượng sạch của quốc gia. (Ảnh: TTXVN)

Tăng cường nội địa hóa trong ngành điện gió

Tại Diễn đàn Công nghệ và Năng lượng Việt Nam 2021, ông Hoàng Tiến Dũng – Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Bộ Công Thương – đã nhấn mạnh định hướng phát triển công nghệ năng lượng và tầm quan trọng của việc từng bước nội địa hóa ngành điện gió. Theo ông, Việt Nam đang trong giai đoạn đầu của chuyển dịch năng lượng từ hóa thạch sang năng lượng tái tạo, do đó cần tập trung vào nghiên cứu phát triển, từ công tác khảo sát, kỹ thuật, sản xuất thiết bị đến xây lắp, vận hành.

Việc tăng cường tỷ lệ nội địa hóa trong chuỗi cung ứng, cùng với sự tham gia sâu rộng của các doanh nghiệp Việt vào việc cung cấp dịch vụ cho ngành điện gió, mang lại nhiều lợi ích chiến lược. Điều này không chỉ tạo ra giá trị kinh tế cho doanh nghiệp mà còn nâng cao khả năng tự chủ của ngành, đồng thời góp phần giảm chi phí đầu tư, vận hành dự án, từ đó thu hút thêm nguồn vốn và đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia. Đây là một yếu tố then chốt để đạt được các mục tiêu trong Quy hoạch Điện VIII đã được điều chỉnh.

Đón đầu xu thế phát triển, nhiều doanh nghiệp Việt đã chủ động đầu tư vào chuỗi cung ứng điện gió, tham gia vào các khâu như sản xuất thiết bị, xây dựng, lắp đặt, vận hành và quản lý tài sản nhà máy. Tuy nhiên, do điện gió Việt Nam vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, nền tảng công nghệ và kinh nghiệm thực tế là những thách thức lớn khi các doanh nghiệp trong nước cạnh tranh với các đối tác quốc tế.

Trong bối cảnh đó, hợp tác quốc tế được xem là giải pháp chiến lược giúp các doanh nghiệp Việt tận dụng ưu thế về công nghệ, kinh nghiệm từ các đối tác toàn cầu, kết hợp với năng lực sẵn có và sự am hiểu sâu sắc thị trường nội địa. Đây là cơ hội phát triển điện gió tại Việt Nam, giúp doanh nghiệp Việt tham gia chuỗi cung ứng điện gió, từ đó nâng cao sức cạnh tranh và vươn ra thị trường quốc tế.

Hợp tác Vũ Phong – Steag trong lĩnh vực quản lý tài sản điện gió.

Một ví dụ điển hình cho định hướng hợp tác này là sự liên kết giữa Vũ Phong – Steag. Steag là một tập đoàn năng lượng hàng đầu thế giới với hơn 80 năm kinh nghiệm, sở hữu nhiều dự án với tổng công suất điện gió khoảng 7.200 MW. Tập đoàn này nổi tiếng với vai trò chuyên cung cấp các dịch vụ năng lượng chất lượng cao, bao gồm lập kế hoạch, triển khai xây dựng và vận hành nhà máy. Steag đã cung cấp dịch vụ kỹ thuật, công nghệ và phần mềm thông minh cho hơn 100.000 MW dự án năng lượng, đồng thời đảm nhiệm vận hành bảo dưỡng và quản lý cho hơn 11.000 MW.

Trong lĩnh vực điện gió, Steag hiện đang theo dõi và tối ưu hóa 1.600 MW trang trại gió, đồng thời sở hữu và vận hành 370 MW trang trại gió tại châu Âu. Đặc biệt, Steag đã phát triển một hệ thống phần mềm thông minh tiên tiến, ứng dụng công nghệ AI (Trí tuệ nhân tạo), Machine Learning và nền tảng Big Data. Hệ thống này giúp giám sát, phân tích dữ liệu theo thời gian thực, từ đó hỗ trợ các kỹ sư đưa ra giải pháp tối ưu hóa vận hành và gia tăng giá trị nhà máy điện gió.

Sự hợp tác giữa Vũ Phong và Steag mang lại lợi ích kép: tận dụng nền tảng công nghệ số thông minh, chuyên môn sâu rộng và kinh nghiệm quốc tế của Steag, kết hợp với đội ngũ kỹ sư của Vũ Phong am hiểu sâu sắc thị trường và điều kiện địa phương. Điều này cho phép cung cấp các dịch vụ chất lượng cao với chi phí hợp lý, tối ưu hóa lợi ích cho các chủ đầu tư. Từ đầu năm 2021, Vũ Phong – Steag đã chính thức ký kết hợp tác để cung cấp các gói dịch vụ Asset Management cho các dự án điện gió tại Việt Nam và sẽ tiếp tục mở rộng thêm nhiều dịch vụ chuyên biệt khác cho ngành điện gió trong tương lai. Để tìm hiểu thêm về sự hợp tác này, bạn có thể tham khảo tại đây.

Có thể khẳng định, các mối quan hệ hợp tác quốc tế chính là một giải pháp chiến lược và nền tảng vững chắc, giúp các doanh nghiệp Việt không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh. Qua đó, họ có thể tham gia ngày càng sâu rộng vào chuỗi cung ứng ngành điện gió, không chỉ tại thị trường trong nước mà còn vươn tầm ra quốc tế, góp phần vào mục tiêu giảm phát thải và chuyển dịch năng lượng bền vững.

Xem thêm:

• Ngày càng nhiều gia đình, doanh nghiệp lắp pin năng lượng mặt trời trên mái nhà tại miền Nam
• 17 mục tiêu phát triển bền vững là gì, ra đời từ khi nào?
• Mang ánh sáng điện mặt trời lên vùng cao

Nguồn: Vuphong.vn

Câu hỏi thường gặp về điện gió Việt Nam:

Thị trường điện gió Việt Nam đang phát triển như thế nào?: Thị trường điện gió Việt Nam đang phát triển sôi động bậc nhất khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và dẫn đầu Đông Nam Á về công suất lắp đặt. Từ năm 2020, tốc độ tăng trưởng công suất hàng năm đạt 70%, và dự kiến sẽ đạt hơn 4 GW vào cuối năm 2021, đưa Việt Nam vào top 10 toàn cầu về công suất lắp đặt mới.

Quy hoạch Điện VIII dự kiến về công suất điện gió tại Việt Nam ra sao?: Theo dự thảo Quy hoạch Điện VIII, công suất điện gió trên bờ đến năm 2030 là 17.338 MW và điện gió ngoài khơi là 4.000 MW. Kịch bản mới nhất còn đặt mục tiêu công suất điện gió ngoài khơi lên tới 36 GW vào năm 2045, khẳng định vai trò trụ cột của năng lượng gió trong hệ thống năng lượng quốc gia.

Đâu là thách thức chính cho doanh nghiệp Việt khi tham gia ngành điện gió?: Thách thức chính là nền tảng công nghệ và kinh nghiệm thực tế. Do điện gió mới ở giai đoạn đầu phát triển tại Việt Nam, các doanh nghiệp trong nước gặp khó khăn khi cạnh tranh với các đơn vị quốc tế về chuyên môn và giải pháp kỹ thuật cao.

Giải pháp để tăng cường nội địa hóa và năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt trong ngành điện gió là gì?: Tăng cường nội địa hóa chuỗi cung ứng bằng cách đầu tư nghiên cứu phát triển, sản xuất, xây lắp là rất quan trọng. Đồng thời, hợp tác quốc tế để tận dụng ưu thế công nghệ và kinh nghiệm của các đối tác nước ngoài, kết hợp với sự am hiểu thị trường nội địa là “chìa khóa” giúp doanh nghiệp Việt nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia sâu vào ngành.