Tiết lộ cuộc chiến điện mặt trời giữa elon musk và buffet

Cuộc chiến điện mặt trời giữa hai gã khổng lồ Elon Musk và Warren Buffet đã bùng nổ, bạn có nghĩ rằng đầu tư vào điện mặt trời luôn là một quyết định tài chính thông minh? Nhiều người đã tin như vậy, đổ hàng chục nghìn đô la vào hệ thống pin mặt trời với hy vọng giảm hóa đơn tiền điện. Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi các quy định đột ngột thay đổi, biến khoản đầu tư khôn ngoan thành một gánh nặng? Đây chính là thực tế phũ phàng mà nhiều người phải đối mặt trong cuộc đối đầu nảy lửa này. Bài viết sẽ phơi bày toàn bộ cuộc chiến ở Nevada, lật mở những góc khuất trong chính sách năng lượng và giúp bạn hiểu rõ những rủi ro tiềm ẩn.

Sự trỗi dậy của SolarCity và chính sách “net metering” tại Nevada

Được thành lập vào năm 2006 bởi Elon Musk cùng hai anh em họ Lyndon và Peter Rive, SolarCity nhanh chóng nổi lên như một thế lực hàng đầu trong ngành năng lượng tái tạo tại Mỹ. Công ty không chỉ thiết kế và lắp đặt các hệ thống điện mặt trời mà còn cung cấp một mô hình kinh doanh đột phá: cho thuê tấm pin mặt trời. Giải pháp này giúp người dân có thể tiếp cận năng lượng sạch mà không cần bỏ ra chi phí đầu tư ban đầu khổng lồ, chỉ cần trả tiền thuê bao hàng tháng thấp hơn tiền điện truyền thống. Khi bắt đầu hoạt động tại bang Nevada vào năm 2014, SolarCity đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường và trở thành nhà cung cấp hàng đầu.

Đòn bẩy quan trọng đằng sau thành công vượt bậc này chính là các chính sách hỗ trợ từ chính quyền bang, đặc biệt là chính sách net metering (đo đếm điện bù trừ). Cơ chế này cho phép các hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời được bán lại lượng điện năng dư thừa, không sử dụng hết, vào điện lưới chung của công ty điện lực với mức giá tương đương giá bán lẻ. Điều này tạo ra một động lực kinh tế cực kỳ mạnh mẽ, không chỉ giúp người dân giảm đáng kể hóa đơn tiền điện mà còn có thể tạo ra một khoản thu nhập nhỏ. Chính sách này đã biến việc đầu tư vào điện mặt trời trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết, góp phần trực tiếp vào sự bùng nổ của SolarCity tại Nevada.

Cuộc phản công từ NV Energy và bước ngoặt bất lợi cho điện mặt trời

Chính sách “net metering” không được lòng các công ty điện lực truyền thống. Tại Nevada, NV Energy – công ty dịch vụ công cộng lớn nhất bang và được Warren Buffet mua lại – đã làm mọi cách để chống lại. Ban đầu, họ vận động hành lang để giới hạn sản lượng điện mặt trời mà người dân được phép tạo ra.

Vào tháng 12/2015, NV Energy giành được một thắng lợi quan trọng. Ủy Ban Tiện Ích Công Cộng (PUC) Nevada đã ban hành các quy định mới khiến việc sử dụng điện mặt trời trở nên đắt đỏ hơn đáng kể. Theo đó, phí dịch vụ hàng tháng tăng dần (từ 12,75 USD lên 38,51 USD vào năm 2020), trong khi giá mua lại điện mặt trời từ người dân bị giảm tới 75%. Chỉ một ngày sau quyết định này, SolarCity tuyên bố ngừng kinh doanh ở Nevada và sa thải 550 nhân viên, tạo ra một cú sốc lớn cho ngành năng lượng sạch.

Tương lai bất định của người dùng và cuộc chiến chưa hồi kết

Thực tế, tình hình tại Nevada không phải là một trường hợp cá biệt mà là một chương điển hình trong cuộc chiến điện mặt trời đang diễn ra trên khắp nước Mỹ. Khi giá thành các tấm pin mặt trời giảm mạnh, điện mặt trời dân dụng đã bùng nổ, buộc hơn một nửa các tiểu bang phải xem xét lại cơ chế bù trừ năng lượng, hay còn gọi là chính sách net metering. Điều này đã châm ngòi cho những tranh cãi gay gắt giữa các công ty điện lực truyền thống và những người ủng hộ năng lượng sạch.

Một mặt, các công ty điện lực truyền thống ra sức phản đối mô hình này. Mặt khác, họ cũng không thể phớt lờ xu hướng tất yếu của năng lượng tái tạo. Điển hình như Duke Energy đã rót 900 triệu USD vào các dự án điện mặt trời, và chính công ty của Warren Buffet cũng cam kết đầu tư vào năng lượng tái tạo lên tới 15 tỷ USD. Trớ trêu thay, cuộc đối đầu giữa Elon Musk và Warren Buffet không chỉ diễn ra ở cấp độ vĩ mô mà còn trực tiếp tác động đến túi tiền và tương lai của người dân.

Giữa cuộc chiến của những gã khổng lồ, người tiêu dùng cuối cùng lại là người chịu thiệt hại. Câu chuyện của Dale Collier là một minh chứng đau lòng, phản ánh rõ câu hỏi “đầu tư điện mặt trời có rủi ro không?”. Năm 2011, anh đã chi 48.000 USD để lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái nhà và tự hào gọi đó là “quyết định sáng suốt nhất đời mình”. Thế nhưng, sau khi chính sách net metering ở Nevada thay đổi, khoản đầu tư này bỗng chốc trở thành “quyết định ngu ngốc nhất”. Cuộc chiến vẫn chưa ngã ngũ, đẩy tương lai của hàng ngàn người tin tưởng vào năng lượng sạch vào một tình thế tiến thoái lưỡng nan, không biết ngày mai hóa đơn tiền điện sẽ ra sao.

Các câu hỏi thường gặp

Hỏi: Ai là những nhân vật chính trong cuộc chiến điện mặt trời này?

Trả lời: Cuộc chiến này chủ yếu diễn ra giữa SolarCity, công ty điện mặt trời do Elon Musk đồng sáng lập, và NV Energy, công ty điện lực lớn nhất Nevada được tỷ phú Warren Buffet mua lại.

Hỏi: Chính sách “net metering” là gì?

Trả lời: Net metering (định lượng tĩnh) là chính sách cho phép các hộ gia đình sở hữu hệ thống điện mặt trời được bán lại lượng điện dư thừa không sử dụng cho công ty điện lực với mức giá bán lẻ.

Hỏi: Tại sao SolarCity lại rời khỏi Nevada?

Trả lời: SolarCity ngừng kinh doanh tại Nevada sau khi Ủy Ban Tiện Ích Công Cộng (PUC) ban hành các quy định mới khiến chi phí sử dụng điện mặt trời tăng cao và giảm lợi ích tài chính của người dùng.