Gỡ vướng chính sách để phát triển năng lượng tái tạo việt nam

Năng lượng tái tạo ở Việt Nam đang đứng trước một nghịch lý lớn: tiềm năng khổng lồ từ gió, mặt trời và sinh khối nhưng chưa được khai thác hiệu quả, thậm chí còn gây ô nhiễm. Rào cản lớn nhất không nằm ở tài nguyên mà chính là sự thiếu vắng các chính sách hỗ trợ đủ mạnh và một khung pháp lý vững chắc, khiến các nhà đầu tư trong và ngoài nước còn nhiều e ngại. Bài viết này sẽ phân tích sâu những thách thức hiện hữu và đề xuất các giải pháp đột phá, từ việc thay đổi giá bán điện đến các mô hình tài chính như trái phiếu xanh, nhằm khơi thông dòng vốn và thúc đẩy ngành năng lượng sạch cất cánh.

Tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam

Việt Nam sở hữu những điều kiện tự nhiên vô cùng thuận lợi, mang lại tiềm năng khổng lồ cho việc phát triển năng lượng tái tạo. Với các chính sách khuyến khích từ Chính phủ, việc khai thác các nguồn năng lượng sạch này không chỉ góp phần vào an ninh năng lượng mà còn thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng xanh. Cụ thể, tiềm năng của từng loại hình được thể hiện qua các số liệu sau:

• Năng lượng gió: Với lợi thế đường bờ biển dài gần 3.400 km, tiềm năng năng lượng tái tạo từ gió của Việt Nam được ước tính đạt từ 500 – 1.000 kWh/m2 mỗi năm, mở ra cơ hội lớn cho các dự án điện gió ven bờ và ngoài khơi.
• Năng lượng mặt trời: Việt Nam nằm trong khu vực có bức xạ mặt trời dồi dào, với cường độ nắng trung bình trên cả nước đạt khoảng 5 kWh/m2/ngày. Đây là nền tảng vững chắc để phát triển điện mặt trời, đặc biệt là điện mặt trời áp mái.
• Thủy điện nhỏ: Tiềm năng kỹ thuật từ các dự án thủy điện quy mô nhỏ cũng rất đáng kể, ước tính có thể khai thác ở mức hơn 4.000 MW mỗi năm, góp phần ổn định hệ thống điện tại các khu vực vùng sâu, vùng xa.
• Năng lượng sinh khối: Tổng tiềm năng từ các nguồn sinh khối (phụ phẩm nông nghiệp, rác thải…) lên tới khoảng 73 triệu tấn/năm. Nếu được tận dụng hiệu quả, nguồn năng lượng này có thể tạo ra công suất điện lên đến 5.000 MW. Tuy nhiên, một thực tế đáng lo ngại là nguồn tài nguyên này hiện chưa được xử lý triệt để, vẫn đang gây ô nhiễm môi trường, đòi hỏi các chính sách phát triển năng lượng tái tạo của chính phủ cần tập trung hơn vào việc thu hút đầu tư năng lượng tái tạo vào lĩnh vực này để hướng tới phát triển bền vững.

Thực trạng, thách thức và góc nhìn từ chuyên gia

Theo báo cáo “Triển vọng kinh tế” của Viện Kế toán công chứng Vương quốc Anh và xứ Wales (ICAEW), Việt Nam là quốc gia có sự gia tăng lớn nhất về tỷ trọng điện tái tạo trong khu vực Đông Nam Á. Ông Scott Corfe, cố vấn kinh tế của ICAEW, nhận định rằng Việt Nam còn phải đối diện với những thách thức về tăng trưởng xanh khi chuyển đổi sang nền kinh tế sản xuất và cần chính sách hỗ trợ tốt để thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Trong khi đó, ông Mark Billington, Giám đốc ICAEW khu vực Đông Nam Á, chỉ ra những rào cản cụ thể. Để hiện thực hóa các khoản đầu tư, Việt Nam phải có thay đổi về chính sách phát triển, thu xếp vốn và đặc biệt là giá bán điện. Các nhà đầu tư đang đối mặt với thách thức lớn do chưa có văn bản quy phạm pháp luật ở mức cao (như luật, nghị định) và thiếu một chiến lược, quy hoạch cụ thể cấp quốc gia để phát triển nguồn năng lượng này.

Giải pháp đột phá để thu hút vốn đầu tư

Để giải quyết các rào cản trên, Chính phủ nên đưa ra các giải pháp tài chính hấp dẫn. Một trong số đó là kêu gọi đầu tư theo mô hình trái phiếu xanh tại các doanh nghiệp xanh, với mức lợi nhuận cao hơn so với các kênh đầu tư thông thường. Đồng thời, cần áp dụng mức thuế cao với các doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường, nhằm thúc đẩy quá trình xanh hóa nền sản xuất công nghiệp và tạo nguồn lực cho phát triển bền vững.

Edit: vuphong.vn

Câu hỏi thường gặp

Hỏi: Tại sao Việt Nam gặp khó khăn trong việc thu hút đầu tư vào năng lượng tái tạo?

Trả lời: Nguyên nhân chính là do Việt Nam chưa có khung pháp lý ở cấp cao (như luật, nghị định) và thiếu chiến lược, quy hoạch quốc gia cụ thể, gây khó khăn cho các nhà đầu tư trong việc triển khai dự án.

Hỏi: Tiềm năng năng lượng tái tạo của Việt Nam lớn đến mức nào?

Trả lời: Việt Nam có tiềm năng rất lớn với năng lượng gió (500-1000 kWh/m²/năm), năng lượng mặt trời (trung bình 5 kWh/m²/ngày), thủy điện nhỏ (hơn 4.000 MW) và sinh khối (có thể tạo ra 5.000 MW điện).