Chi phí năng lượng tái tạo đã rẻ hơn nhiên liệu hoá thạch

Chi phí năng lượng tái tạo đang là rào cản khiến bạn chần chừ chuyển đổi? Nhiều doanh nghiệp và hộ gia đình vẫn lo ngại về khoản đầu tư ban đầu, tiếp tục phụ thuộc vào giá nhiên liệu hóa thạch đầy biến động và gây ô nhiễm. Thực tế, cuộc chơi đã hoàn toàn thay đổi. Dựa trên báo cáo mới nhất từ Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA), bài viết này sẽ chứng minh rằng năng lượng sạch không chỉ cạnh tranh mà còn rẻ hơn nhiên liệu hóa thạch. Hãy cùng khám phá xu hướng giảm giá ngoạn mục của điện mặt trời và điện gió, mở ra cơ hội lịch sử để xây dựng một hệ thống năng lượng bền vững với chi phí tối ưu.

Giảm 40% trong vài năm

Báo cáo “Chi phí sản xuất năng lượng tái tạo năm 2014” của IRENA đã khẳng định một thực tế đáng chú ý: các nguồn năng lượng tái tạo như điện sinh học, thủy điện, địa nhiệt và điện gió trên đất liền đã trở nên cực kỳ cạnh tranh, thậm chí còn rẻ hơn so với than đá, dầu mỏ và các nhà máy điện khí đốt. Điều này đúng ngay cả khi không có sự hỗ trợ tài chính đáng kể và bất chấp xu hướng giảm của giá dầu.

Trong xu thế này, quang điện mặt trời (PV) nổi lên như một lĩnh vực dẫn đầu với sự sụt giảm chi phí năng lượng mặt trời mạnh mẽ. Cụ thể, chi phí mỗi mô-đun PV đã giảm tới 75% kể từ cuối năm 2009. Đối với quy mô nhà máy, chi phí sản xuất điện từ năng lượng mặt trời cũng chứng kiến mức giảm 50% ấn tượng từ năm 2010. Những con số này minh chứng cho tốc độ phát triển vượt bậc của công nghệ năng lượng mặt trời.

Đáng chú ý hơn, Deutsche Bank trong một báo cáo tháng 1 cùng năm đã dự báo rằng giá năng lượng mặt trời sẽ tiếp tục giảm thêm 40% chỉ trong vòng 3-4 năm tới. Ngân hàng này thậm chí còn dự đoán rằng chi phí năng lượng mặt trời trên mái nhà sẽ cạnh tranh trực tiếp với chi phí sản xuất năng lượng từ than đá và dầu chỉ trong vòng 2 năm nữa, một dấu hiệu cho thấy sự chuyển dịch năng lượng đang diễn ra nhanh chóng.

Những diễn biến này cho thấy việc chống lại biến đổi khí hậu, tạo ra việc làm và giảm phụ thuộc vào nhập khẩu nhiên liệu chưa bao giờ có chi phí năng lượng tái tạo rẻ đến thế. Adnan Amin, Tổng giám đốc IRENA, nhấn mạnh: “Cuộc chơi đã thay đổi. Giá năng lượng tái tạo giảm mạnh tạo ra một cơ hội lịch sử để xây dựng một hệ thống năng lượng sạch và bền vững để ngăn chặn biến đổi khí hậu một cách hợp lý.” Ông cũng cho biết, ngay cả khi giá dầu xuống mức 10 USD/thùng và khí đốt 5 USD/MMBTU, năng lượng mặt trời vẫn là lựa chọn kinh tế hơn.

Tổng đầu tư vào các hoạt động khai thác năng lượng sạch trên toàn cầu đã tăng 16% trong 12 tháng qua, đạt mức 310 tỷ USD. Song song với đó, sản lượng điện từ tuabin gió và tấm pin năng lượng mặt trời cũng tăng 26% trong cùng kỳ, bổ sung khoảng 100.000MW công suất mới. Điều này khẳng định sự tin tưởng và quy mô đầu tư ngày càng lớn vào các giải pháp năng lượng tái tạo.

Theo báo cáo của IRENA, chi phí trung bình cho năng lượng gió dao động từ 0,06 USD/kWh ở Trung Quốc và châu Á, lên 0,09 USD/kWh ở châu Phi. Tại Bắc Mỹ, các dự án điện gió cũng rất cạnh tranh với mức chi phí trung bình 0,07 USD/kWh, thậm chí một số dự án chỉ 0,04 USD/kWh. Đối với các dự án năng lượng mặt trời quy mô nhà máy, những dự án cạnh tranh nhất hiện nay có giá điện mặt trời khoảng 0,08 USD/kWh mà không cần bất kỳ hỗ trợ tài chính nào từ chính phủ. Những con số này cho thấy rõ ràng năng lượng tái tạo rẻ hơn nhiên liệu hóa thạch trong nhiều trường hợp, mở ra một kỷ nguyên mới cho an ninh năng lượng và giảm phát thải CO2 toàn cầu.

Không lo dầu 10USD/thùng

Một báo cáo quan trọng từ Ngân hàng Quốc gia Abu Dhabi (NBAD), một trong những tổ chức tài chính hàng đầu ở Trung Đông, đã đưa ra khẳng định mạnh mẽ rằng chi phí năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời, đang trở nên cạnh tranh hơn so với nhiên liệu hóa thạch, ngay cả tại các khu vực giàu dầu mỏ nhất thế giới. Báo cáo này dự báo một tương lai nơi các khoản đầu tư sẽ dịch chuyển mạnh mẽ từ nhiên liệu truyền thống sang năng lượng sạch.

NBAD nhấn mạnh rằng khu vực Trung Đông và Bắc Phi sẽ cần bổ sung khoảng 170GW điện trong thập kỷ tới. Cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí nhất để đáp ứng nhu cầu này chính là thông qua việc mở rộng các dự án năng lượng mặt trời và năng lượng gió. Đây là một bước tiến đáng kể, cho thấy giá thành không còn là rào cản chính đối với sự phát triển của ngành năng lượng tái tạo.

Tấm pin năng lượng mặt trời trên mái Trung tâm Công nghệ nước Georgia ở Atlanta.

Các quốc gia Vùng Vịnh đang ngày càng chuyển hướng sang năng lượng tái tạo vì nhiều lý do chiến lược. Thứ nhất là củng cố an ninh năng lượng quốc gia, giảm thiểu sự phụ thuộc vào biến động của giá dầu toàn cầu. Thứ hai là để ứng phó với biến đổi khí hậu và xu hướng chung của thế giới trong việc giảm phát thải CO2, thúc đẩy một nền kinh tế xanh hơn. Báo cáo của NBAD, hợp tác cùng Masdar, Đại học Cambridge và PwC, càng củng cố thêm tầm nhìn này, đặc biệt khi nhu cầu năng lượng của khu vực tăng cao, có thể khiến các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ trở thành nhà nhập khẩu năng lượng trong tương lai.

Minh chứng rõ ràng cho ưu thế về chi phí là gói thầu 200MW của công ty ACWA Power (Saudi Arabia) tại Dubai, với mức giá kỷ lục chỉ 0,0584USD/kWh, thấp hơn 1/3 so với chi phí sản xuất điện từ khí đốt. Mức giá năng lượng mặt trời này đã phá vỡ mọi kỷ lục thế giới ở quy mô nhà máy, cho thấy khả năng cạnh tranh vượt trội mà không cần bất kỳ sự hỗ trợ nào từ chính phủ. ACWA Power tin rằng chi phí năng lượng mặt trời sẽ tiếp tục giảm trong tương lai, củng cố vị thế của nó như một giải pháp kinh tế.

Báo cáo cũng chỉ ra nhiều cơ hội đầu tư dài hạn vào các công nghệ tiên tiến như công nghệ lưu trữ năng lượng và năng lượng mặt trời tập trung. Mặc dù hiện tại những công nghệ này vẫn còn ở phía sau tấm pin năng lượng mặt trời (PV) và năng lượng gió trên bờ, nhưng chúng đang nhanh chóng bắt kịp và hứa hẹn sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn cung cấp điện ổn định và bền vững. Đọc thêm về chủ đề này tại Giá dầu và năng lượng xanh P2: Luôn rẻ hơn dầu để hiểu rõ hơn về xu hướng chuyển dịch này.

Câu hỏi thường gặp về chi phí năng lượng tái tạo:

Chi phí năng lượng tái tạo hiện nay so với nhiên liệu hóa thạch như thế nào?: Theo báo cáo của IRENA, chi phí sản xuất điện từ nhiều nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời đã tương đương hoặc thấp hơn chi phí từ than đá, dầu mỏ và khí đốt ở nhiều nơi trên thế giới.

Nguồn năng lượng tái tạo nào có chi phí giảm mạnh nhất?: Quang điện mặt trời (PV) đang dẫn đầu xu hướng giảm chi phí, với giá mô-đun PV đã giảm tới 75% kể từ cuối năm 2009 và chi phí sản xuất điện quy mô nhà máy giảm 50% từ năm 2010.

Giá dầu giảm có ảnh hưởng đến sự phát triển của năng lượng mặt trời không?: Không. Các chuyên gia và báo cáo uy tín đều khẳng định xu hướng giảm chi phí của ngành năng lượng mặt trời sẽ không bị ảnh hưởng bởi giá dầu, thậm chí năng lượng mặt trời vẫn là lựa chọn rẻ hơn ngay cả khi dầu chỉ còn 10USD/thùng.